NOTA IGREJA, (LIBERDADETL.com) — Iha fiar Katólika, Saun Miguel kaer fatin espesiál nu’udar arkanju fiél ba Maromak iha funu lalehan hasoru Lucifer no ninia seguidor sira. Nia hanesan ser espíritu ida ne’ebé laiha papél istóriku, no figura ativu ida iha drama salvasaun nian ne’ebé mosu hosi inísiu kriasaun nian to’o tempu nia rohan.
Ninia naran rasik, Miguel iha lian Ebraiku, signifika: “Sé maka hanesan Maromak?”—la’ós pergunta ida, maibé deklarasaun aten-brani ida kona-ba Maromak nia supremasia ne’ebé laiha dezafiu.
São Miguel temi ba dala uluk iha Livro Daniel nu’udar líder boot ida ne’ebé hamriik ba Maromak nia povu durante tribulasaun boot (Daniel 10:13; 12:1). Hafoin nia mosu fali iha Livru Apokalipse nu’udar komandante ba ezérsitu lalehan nian ne’ebé halakon dragão boot, símbolu aat nian (Apokalipse 12:7-9). Papel ida-ne’e halo nia sai protetór pesoál, no mós símbolu vitória naroman nian hasoru nakukun iha kosmolojia sarani.
Ba ema Katóliku sira, Saun Miguel komprende hanesan buat tolu dala ida de’it:
- Defensór sarani sira-nian iha funu espirituál.
- Mata dalan ba klamar sira iha Maromak nia prezensa iha momentu mate nian.
- Padroeiru ba Kreda universál no purifikadór espirituál.
Iha liturjia no devosaun, papél sira-ne’e prezerva iha orasaun loroloron nian no selebrasaun espesiál ida iha loron 29 fulan-Setembru, bainhira Kreda selebra festa Arkanju sira-nian—Miguel, Gabriel, no Rafael. Maibé, Saun Miguel mantein fatin espesiál ida tanba nia asosiasaun besik ho rezisténsia hasoru forsa sira aat nian.
Ikonografia tradisionál hatudu Saun Miguel armadu ho surik ka diman, ne’ebé sama dragão ka demóniu ida. Ida-ne’e la’ós de’it símbolu ida, maibé deklarasaun fiar nian ne’ebé maka fiar-na’in hotu-hotu hetan orden atu luta—la’ós ho violénsia mundanu, maibé ho arma espirituál: orasaun, arrependimentu, sakramentu, no konfiansa totál iha Maromak.
Saun Miguel mós koñesidu nu’udar guarda klamar nian durante momentu ikus mate. Iha orasaun requiem no ritu funeral Katóliku, rona beibeik invokasaun: “Maibé Saun Miguel lori ó ba naroman rohan-laek.” Ida-ne’e signifika katak nia prezensa hein atu simu sarani sira nia klamar no lori sira ba julgamentu ne’ebé justu, enkuantu fó mós protesaun hosi espíritu aat sira nia prejuízu.
Aleinde ne’e, Igreja Katólika fiar katak Saun Miguel nia prezensa la’ós de’it iha lalehan lalehan nian. Nia prezente iha rai, misteriozu maibé tanjível, nu’udar estensaun ida ba Maromak nia justisa. Fatin barak iha mundu, inklui Timor-Leste, harii ona estátua ka igreja dedika ba nia, hodi hatudu fiar katak bele sente protesaun lalehan nian iha moris loroloron nian.
Iha mundu ne’ebé nakonu ho inserteza morál no atake ideolójiku hasoru fiar, Saun Miguel hamriik nu’udar símbolu aten-barani nian atu hamriik iha sorin loos, maski ida-ne’e signifika atu kontra korrente. Nia bolu ema atu sai Kristu nia soldadu—la’ós atu ataka ema seluk, maibé atu defende lia-loos, justisa, no dignidade moris nian.
Saun Miguel nu’daur protetór pesoál ida ka figura lalehan nian ida hosi lejenda. Nia maka sasin boot ida ba importánsia fidelidade nian ba Maromak, ba aten-brani hodi reziste ba buat aat, no ba misaun fiar-na’in ida-idak nian atu salvaguarda santidade sira nia moris nian.
Liuhusi ninia devosaun totál, Saun Miguel hanorin sarani Katóliku sira katak vitória loloos la mai hosi ema nia forsa rasik, maibé hosi apoia Maromak nia hakarak.
Nia mak ponte entre lalehan no rai, la’ós de’it hanoin maibé mós fiar nu’udar protetór tanjível ba Maromak nia povu iha sira-nia viajen ba salvasaun rohan-laek. Entaun, temi nia naran iha orasaun nu’udar toman ida, no rekoñesimentu ida katak iha funu espirituál hotu-hotu, ita nunka la’o mesak.
