Família Muapitine kontra livru Sergio Quintas nian "Hau mate tamba ukun-rasik an"

OPINIAUN PUBLIKU, (IBERDADETL.com) — Iha oportunidade ida ne’e, Ami Familia Vitima Masakre Muapitine hakarak hata’an hodi esklarese ba públiku relasiona ho Entrevista Live iha TVE iha Dia 27 de Agustu 2025 ho Titulo “Selebra Tinan 26 Asasinatu Liurai Verissimo Dias Quintas, Inklui Gravasaun audio ho Sergio Dias Quintas ne’ebé nu’udar autor ba Livru kona-ba Raja Virisimo Dias Quintas “Hau mate tamba Ukun-Rasik An”. Hafoin rona no akompaña entrevista rua ne’e, Ami Familia Vitima hakarak esklarese ba públiku asuntu sira hanesan tuir mai:

ENTREVISTA SERGIO DIAS QUINTAS HO FAMILIA VITIMA IHA LORON 12 MARSU 2025 IHA MUAPITINE

Autor Virisimu Dias Quintas nia oan mane Sergio Dias Quintas registadu iha Livru bainaka Suku Muapitine nu’udar DEFENSOR PÚBLIKU, la’os peskizadór ou autor ba livru;
Autor Virisimu Dias Quintas nia oan mane Sergio Dias Quintas BOSOK familia Vitima sira (Sra. Mariana Marques ne’ebé nu’udar Saudozu Angelo da Costa nia fen, Emilia Tores ne’ebé nu’udar Saudozu Alvaro Freitas nia fen no Sra. Elisa dos Santos ne’ebé nu’udar Saudozu Alberto dos Santos nia oan feto) hodi dehan katak nia sei hakerek livro kona-ba akontesimentu Masakre Muapitine deit, maibe hakerek fali buat seluk ne’ebé kontraditoriu;
Autor Virisimu Dias Quintas nia oan mane Sergio Dias Quintas PROMETE BOLSA ESTUDU ba saudozu nia bei-oan iha prosesu entrevista nune’e familia bele konta istoria kona-ba Masakre Muapitine;
Autor Virisimu Dias Quintas nia oan mane Sergio Dias Quintas durante prosesu entrevista halo PERGUNTA LASU atu familia vitima bele konkorda katak Bapa mak obriga Virisimo Dias Quintas hodi oho Alberto dos Santos;
Autor Virisimu Dias Quintas nia oan mane Sergio Dias Quintas lansa PERGUNTA TROSA ba saudozu nia oan feto hodi husu se mak o nia aman?
Autor Virisimu Dias Quintas nia oan mane Sergio Dias Quintas husu ba Sra. Mariana Marques atu habosok tutan Xefe Suku ka Lidensa Komunitaria ruma, Se wanhira ema ruma husu karik dehan de’it Jornalista hosi STL no The Jakarta Post mak mai visita familia, maibe realidade jornalista hirak ne’e la’o ho Sergio Dias Quintas hodi halo atividade peskiza;
Autor Virisimu Dias Quintas nia oan mane Sergio Dias Quintas hasoru Sra. Elisa dos Santos nudar oan feto ida husi Heroi Alberto dos Santos, iha momentu neba Sra. Elisa dos Santos nunka kunhese ema nain tolu/hat nebe’e mai iha Suku nomos lahatene objetivu husi vizita nee maibe durante konversa Sr. Sergio dehan ba nia katak sei halo Livro kona ba Masakre Muapitine nian no husu tan ba Sra. Elisa atu bele esplika kronologia Masakre Muapitine nian nee, maibe Sra. Elisa hataan “ Iha momentu neba hau sei kiik no hau lahatene buat ida, maibe imi bele hare iha kuadru neba tamba buat hotu hakerek ona iha neba”. Sra Elisa konfesa katak se nia mak kuñese katak Sergio Quintas nee mak Verisimo nia oan, entaun nia nunka hakarak atu hasoru nia no kaer liman ho nia tamba nia aman mak oho Alberto dos Santos (nudar Sra. Elisa nia aman). Ikus mak nia hatene sente hirus, triste no arepende.

Husi pontu hirak ne’e, Ami Familia Vitima Masakre Muapitine konsidera katak:

Sergio Dias Quintas la Honestu iha prosesu entrevista ho familia vitima sira iha loron 12 Marsu 2025; nia laiha integridade nu’udar peskizador maibe lori fali Instituisaun Estadu hanesan Defensoria Publika;
Sergio Dias Quintas ho MA-FE iha prosesu rekolla informasaun, nia tenta hafalun no kahur interese pesoal hodi halo distorsaun ba istoria kona-ba involvimentu Virisimo Dias Quintas iha Masakre Muapitine;
Sergio Dias Quintas Kasa informasaun liu husi habosok familia vitima ho bolsa estudu ba saudozu nia bei oan no hamosu pergunta lasu kona-ba Masakre Muapitine ne’ebé involve direta hosi nia aman rasik;
Sergio Dias Quintas laiha Moral hodi husu fali estatutu Aman husi Ela ne’ebé nu’udar mos vitima ba impaktu funu multi- dimensional;

KONTEUDU ENTREVISTA LIVE NO ENTREVISTA AUDIO IHA LORON 27 AGOSTU 2025

Liu hosi entrevista live ho jornalista TVE iha loron 27 Agostu 2025 Sergio Dias Quintas deklara katak Masakre Muapitine mak motiva nia hodi hakerek livro ho nia titulu “Raja Virisimo Dias Quintas Saya Mati Untuk Kemerdekaan” no Masakre ne’e koalia iha Kapitulu VI;
Iha entrevista ne’e Sergio Dias Quintas hato’o mos katak Militar Indonesia ho Kopasus mak obriga nia aman Virisimo Dias Quintas hodi oho fali nia maluk sira;
Liu husi entrevista seluk ho jornalista sira hafoin lansamentu livro, Sergio Dias Quintas hato’o katak Militar Indonesia dehan ba Liurai Virisimo Dias Quintas no nia maluk sira “Se Imi la oho imi nia maluk, imi mak iha sira nia fatin”
Sergio Dias Quintas kontinua hato’o ba jornalista sira katak “halo serimonia atu husik FALINTIL ou FRETILIN nain lima”
Nia mos hato’o katak “Trajedia iha Suku Muapitine, ema KONFUNFUNDI hela katak Liurai Virisimo Dias Quintas mos involve hotu”
Iha parte seluk nia akresenta katak “Sergio Dias Quintas halo entrevista ba feto faluk sira iha Muapitine no fim feto-faluk sira koalia los katak militar sira mak obriga”
Distansia hosi Lospalos Vila ba Muapitine Kilometro 10;
Kontinua iha deklarasaun ne’e, Sergio Dias Quintas hato’o katak Militar Sira mak LOHI nia dehan atu ba liberta saudozu nain lima;

Hafoin hare direta entrevista live ho TVE inklui rona direta gravasaun audio refere; Familia Vitima Masakre Muapitine hakarak responde hodi klarifika informasaun sira katak:

Masakre Muapitine nu’udar masakre ida ne’ebé trajiku no kruel tamba halo festa bo’ot mak foin Saudoso Nain lima iha públiku no perante iha fen-oan inklui familia tomak nia oin. Populasaun tomak partisipa hodi hare no rona direta kona-ba sekuensia tomak akontesimentu Masakre Muapitine. Autor sira ne’ebé simu orientasaun hosi Bupati Claudio Vieira hodi oho saudozu nain lima laiha indikasaun nem iha reazen ruma hodi kontra instrusaun ne’ebé Bupati hato’o sa tan Virisimo Dias Quintas ne’e hola parte iha rombongan Bupati, nia hola parte iha Bainaka Espesial ne’ebé populasaun Muapitine simu nia ho arku, tebe no dahur inklui tara-tais; Nia nu’udar Kepala Desa Fuiloro, nia laos komunidade Muapitine ne’ebé antes akontesimentu simu orientasaun hodi hotu-hotu halibur iha Kantor Desa. Tuir sasin moris sira ne’ebé marka prezensa iha fatin akontesimentu hato’o katak laiha militar ida mak obriga autor sira hodi oho saudozu nain lima hanesan Sergio Dias Quintas hato’o durante entrevista ba Media sira.
Sergio Dias Quintas nia deklarasaun ba jornalista sira dehan saudozu nain lima ne’e nu’udar FALINTIL ne’e TOTALMENTE FALSU NO NIA MUKIT LIU INFORMASAUN ; ida los mak Saudozu nain lima ne’e nu’udar responsavel rede klandestina nivel suku no aldeia; Detalla Saudozu nain lima nia pozisaun mak hanesan: Saudozu Angelo da Costa nu’udar Responsavel Prinsipal rede klandestina Suku Muapitine, Saudozu Lino Xavier nu’udar Responsavel Delegadu Aldeia Pehefito, Saudozu Alberto dos Santos nu’udar Responsavel Delegadu Aldeia Vailoro, Saudozu Leonel Araujo Fonseca Oliveira nu’udar Responsavel Delegadu Aldeia Muapitine no Saudozu Alvaro Freitas nu’udar Komandante MIPLIN, la’os hanesan Sergio Dias Quintas nia deklarasaun.
Autor sira ne’ebé simu orientasaun hodi oho Saudozu Nain lima, hanesan mos ho Virisimo Dias Quintas ne’ebé oho Saudozu Alberto dos Santos KLARU no LOS tanba Virisimo la’os oho Saudozu Alberto iha ai-laran ka oho subar maibe Virisimo oho Saudozu iha kedas nia fen-oan no familia tomak nia oin, tanba ne’e dala ida tan Virisimo oho Saudozu Alberto ne’e 100% LOS no laiha ema ida mak durante ne’e KONFUNDI hanesan Sergio Dias Quintas dehan;
Entrevista ne’ebé Sergio Dias Quintas halo ho inan-faluk sira iha loron 12 Marsu 2025 liu ba dehan Inan Faluk sira konkorda katak Militar Mak Obriga Virisimo ne’e TOTALMENTE nakonu ho lia falsu hanesan esplika ona iha parte dahuluk. Sitasaun husi entrevista ne’ebé hakerek iha livro ne’e ho Sra. Mariana Marques ne’e laiha deklarasaun ruma hanesan nia hato’o ona; ate iha livru nee mos Sra. Emilia Tores deklara katak nia lahatene informasaun kona ba ida ne’e. Ami konsidera ne’e nu’udar pergunta lasu tanba tuir lolos pergunta ida ne’e la merese atu husu fali ba Familia Vitima sira;
Distansia hosi Lospalos vila ho total kilometro 12 la’os kilometro 10 ne’ebé Sergio Dias Quintas hato’o iha nini entrevista. Dala ida tan Virisimo Dias Quintas nu’udar Kepala Desa Fuiloro, husi Lospalos Vila mak ba Suku Muapitine no nia hola parte iha rombongan Bupati mak ba oho ema iha publiku;
Virisimo Dias Quintas nu’udar Raja Agung ne’ebé iha forsa, poder, autoriedade, kompetensia no goja duni previlegiu Indonesia nian no servisu besik liu Militar Indonesia nian. Oinsa mak Militar sira bele LOHI? Se lohi karik tanba sa nia la rezeita Bupati nia instrusaun hodi oho Saudozu Alberto dos Santos? Tanba sa nia naran tama iha lista ezekusaun? Nia nu’udar úniku lider komunitaria ne’ebé hosi suku seluk ne’ebé oho ema iha públiku. Nia iha razaun forte hodi rezeita Bupati nia instrusaun tanba saudozu nain lima ne’e la’os ninia reinu pelo kontrariu nia ho fiar-an kaer tudik hodi sona Saudozu Alberto dos Santos nia hirus matan borus iha kotuk laran;

Ho pontu sira ne’ebé temi iha leten, ami Familia Vitima hakarak hato’o ami nia EZIZENSIA SIRA mak hanesan tuir mai ne’e:

Ezize ba Sergio Dias Quintas atu hasai/apaga totalmente Kapitulo IV kona ba Masakre Muapitine 1983 no Asaltu Manga 700 husi nia Livro ne’e tamba hakerek Lalos, kontradis, sensitivu inklui fo impaktu negativu ba Historia Luta Libertasaun Nasional nian;
Husu ba Sergio Dias Quintas ne’ebé nu’udar oan husi Virisimo Dias Quintas atu hakerek istoria ho lolos; halo peskiza no hakerek ho onestu; labele halo promesa falsu no labele halo ma-fe iha prosesu rekolla informasaun;
Husu ba Sergio Dias Quintas atu labele KONFUNDI ho nia aman nia hahalok; tenke simu realidade katak Virisimo Dias Quintas mak oho Saudozu Alberto dos Santos no laiha Obrigasaun husi ema ruma;
Husu ba Sergio Dias Quintas atu labele koko buka razaun oin-oin hodi halo los nia aman nia aktu sira iha pasadu ka buka pembenaran basa Saudozu Nain lima nia klamar nunka mate;
Ezize Sergio Dias Quintas atu husu Deskulpa ba Familia vitima no Publiku relasiona informasaun ne’ebé publika/espalha iha Media TVE no Media Sosial sira seluk katak konteudo husi informasaun sira ne’e falsu/bosok no la bazeia ba faktus.
Husu ba CNC no AMRT atu tau atensaun no preokupa ba Publikasaun Livru sira nebe’e kontradis, inventa no sensitive hodi halo distorsaun ba Historia Luta Libertasaun Patria, presiza hatuur padraun no tenke valida nia verasidade molok halo publikasaun.
Husu ba CNC no AMRT atu toma medidas ba livro ne’ebé Sergio Dias Quintas hakerek ne’ebé nakonu ho falsifikasaun;
Husu ba Defensor Publiku atu husu responsabilidade ba Sergio Dias Quintas ne’ebe utiliza nia pozisaun hodi halo pratika ma fe iha prosesu halibur informasaun kona ba Masakre Muapitine;
Husu ba Asosiasaun Iralalar ne’ebé antes ne’e hakerek ona kona-ba kronolojia nomos Biografia Saudozu Nain Lima iha Livrinho neb’e publika antes ona atu le’e livru ne’ebé Sergio Dias Quintas hakerek hodi hare nia metodolojia no kontiudu tomak kapitulu VI nian, tamba ami hare katak iha tendensia ba PLAGIARISMU;
Husu ba Faluk, Oan Kiak FALINTIL (FOK-FALINTIL) no Jerasaun Patriota atu matan moris no neon nain ba ema iresponsavel sira ne’ebé hahu buka razaun oin-oin hodi justifika no halo los autor liman ran sira ne’ebé uluk oho ita nia aman sira;
Husu ba Publiku no Estudantes no entidases tomak atu la bele sosa Livru ne’e tamba Livro ne’e sensitivu no la koalia bazeia ba Faktus Historikus.